KHÁNG NGHỊ GIÁM ĐỐC THẨM TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ
Kháng nghị giám đốc thẩm là phương thức kiểm soát của Toà án cấp trên đối với hoạt động áp dụng pháp luật của Toà án cấp dưới trong việc giải quyết các vụ án dân sự. Đây được xem như là phương tiện để người dân tìm đến công lý trong giải quyết các tranh chấp để bảo vệ quyền lợi cho bản thân. Khi đương sự phát hiện được những vi phạm pháp luật trong bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình thì họ có quyền yêu cầu người có thẩm quyền xem xét kháng nghị giám đốc thẩm theo quy định của pháp luật.
Khái niệm kháng nghị giám đốc thẩm
Kháng nghị giám đốc thẩm là thủ tục tố tụng phát sinh trong quá trình xét xử vụ án dân sự. Thủ tục kháng nghị giám đốc thẩm phát sinh sau khi Toà án đã xét xử cấp sơ thẩm, phúc thẩm nhưng vẫn chưa giải quyết được vấn đề và căn cứ vào đề nghị của cơ quan có thẩm quyền, Toà án xem xét giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm.
Chủ thể có thẩm quyền kháng nghị giám đốc thẩm trong tố tụng dân sự
Tại Điều 331 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 có quy định cụ thể về người có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm. Theo đó, người có thẩm quyền kháng nghị giám đốc thẩm bao gồm:
- Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhân dân cấp cao; bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án khác khi xét thấy cần thiết, trừ quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
- Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao có quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân cấp huyện trong phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ.
Căn cứ, điều kiện để kháng nghị giám đốc thẩm
Căn cứ vào khoản 1 Điều 326 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm khi có một trong những căn cứ sau:
- Thứ nhất, kết luận trong bản án, quyết định đó không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự;
- Thứ hai, có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng làm cho đương sự không thực hiện được quyền, nghĩa vụ tố tụng của mình, dẫn đến quyền, lợi ích hợp pháp của họ không được bảo vệ theo đúng quy định của pháp luật;
- Thứ ba, có sai lầm trong việc áp dụng pháp luật dẫn đến việc ra bản án, quyết định không đúng, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự, xâm phạm đến lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của người thứ ba.
Ngoài ra, người có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với những bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật khi đáp ứng đủ hai điều kiện sau:
+ Có một trong những căn cứ kháng nghị giám đốc thẩm được quy định tại khoản 1 Điều 326 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
+ Có đơn đề nghị của đương sự về việc xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật (theo quy định tại Điều 328 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015) hoặc có thông báo, kiến nghị của Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác đối với việc vi phạm pháp luật của bản án, quyết định của Tòa án (theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 327 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015). Trong trường hợp xâm phạm đến lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của người thứ ba thì không cần phải có đơn đề nghị.
Thủ tục kháng nghị giám đốc thẩm
- Gửi đơn đề nghị:
Đương sự chuẩn bị và gửi đơn đề nghị xem xét lại bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật được quy định tại Khoản 1 Điều 328 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 tới người có thẩm quyền xem xét kháng nghị bản án, quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật.
Kèm theo đơn đề nghị là các tài liệu, chứng cứ (nếu có) để chứng minh yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp.
- Thủ tục nhận đơn đề nghị:
Tòa án, Viện kiểm sát nhận đơn đề nghị do đương sự nộp trực tiếp hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính và phải ghi vào sổ nhận đơn, cấp giấy xác nhận đã nhận đơn cho đương sự. Ngày gửi đơn được tính từ ngày đương sự nộp đơn tại Tòa án, Viện kiểm sát hoặc ngày có dấu dịch vụ bưu chính nơi gửi.
Tòa án, Viện kiểm sát chỉ thụ lý đơn đề nghị khi có đủ các nội dung quy định tại Điều 328 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Trường hợp đơn đề nghị không có đủ điều kiện theo quy định thì Tòa án, Viện kiểm sát yêu cầu người gửi đơn sửa đổi, bổ sung trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày nhận được yêu cầu của Tòa án, Viện kiểm sát. Nếu hết thời hạn này mà người gửi đơn không sửa đổi, bổ sung thì Tòa án, Viện kiểm sát trả lại đơn đề nghị, nêu rõ lý do cho đương sự và ghi chú vào sổ nhận đơn.
Khi nhận được đơn đề nghị, người có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm phân công người có trách nhiệm tiến hành nghiên cứu đơn, thông báo, kiến nghị, hồ sơ vụ án, báo cáo người có thẩm quyền kháng nghị xem xét, quyết định; trường hợp không kháng nghị thì thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do cho đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân có văn bản thông báo, kiến nghị.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao phân công Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao phân công Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao nghiên cứu đơn, thông báo, kiến nghị, hồ sơ vụ án, báo cáo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét, quyết định kháng nghị.
Trường hợp không kháng nghị thì Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có thể tự mình hoặc ủy quyền cho Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do cho đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân có văn bản thông báo, kiến nghị.
Trên đây là nội dung tư vấn các quy định của pháp luật hiện hành về kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm.
-------------------------------------------------
Mọi thông tin yêu cầu tư vấn xin vui lòng liên hệ:
𝐂Ô𝐍𝐆 𝐓𝐘 𝐋𝐔Ậ𝐓 𝐓𝐍𝐇𝐇 𝐒𝐉𝐊𝐋𝐀𝐖
📍 Địa chỉ: Số 3, ngõ 115 Nguyễn Khang, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội
🌍 Website: sjklaw.vn
📩 Email: sjk.law@hotmail.com
☎ Hotline: 0962420486