HIỆU LỰC VỀ THỜI GIAN CỦA LUẬT HÌNH SỰ

Hiệu lực của luật hình sự là giá trị thi hành của luật hình sự đối với tội phạm nên nó phải gắn với hành vi phạm tội. Nói đến hiệu lực của luật hình sự là nói đến hiệu lực của luật đối với hành vi phạm tội xảy ra khi nào (hiệu lực về thời gian) và đối với hành vi phạm tội xảy ra ở đâu (hiệu lực về không gian).

Hiệu lực về thời gian của luật hình sự

Khi đã chấp nhận nguyên tắc pháp chế mà trước hết là nguyên tắc “Nullum crimen sine lege” (không có tội khi không có luật) thì vấn đề hiệu lực về thời gian phải được xác định theo nguyên tắc: Luật hình sự chỉ có hiệu lực để truy cứu TNHS đối với hành vi được thực hiện sau khi luật được ban hành và có hiệu lực thi hành. Nguyên tắc chung này được hiểu với hai nội dung sau:

- Nếu việc áp dụng luật mà không có lợi cho chủ thể bị áp dụng thì luật hình sự không có hiệu lực trở về trước. Cụ thể: Luật hình sự không có hiệu lực trở về trước trong các trường hợp sau:

+ Xác định có tội hoặc xác định tội nặng hơn;

+ Xác định TNHS nặng hơn;

+ Quy định nội dung khác không có lợi cho chủ thể bị áp dụng luật.

- Nếu việc áp dụng luật mà có lợi cho chủ thể bị áp dụng thì luật hình sự có hiệu lực trở về trước.

Ở đây có hai điểm cần chú ý:

+ Khi nói không có hay có hiệu lực trở về trước thì có thể là đối với toàn bộ các quy định hoặc chỉ đối với một hoặc một số quy định của luật hình sự. Điều này phụ thuộc vào nội dung của quy định cũng như vào thời điểm có hiệu lực thi hành của quy định trong trường hợp được bổ sung, sửa đổi.

+ Trong trường hợp giữa thời điểm bắt đầu thực hiện tội phạm với thời điểm tội phạm kết thúc là khoảng thời gian dài và luật hình sự có hiệu lực thi hành trong khoảng thời gian đó thì vẩn đề hiệu lực theo thời gian được giải quyết theo nguyên tắc: Thời điểm thực hiện tội phạm được tính là thời điểm bắt đầu thực hiện tội phạm vì như vậy mới đảm bảo được nguyên tắc “cớ lợi cho người phạm tội”.

Pháp luật Việt Nam nói chung cũng như luật hình sự Việt Nam nói riêng đều xác định hiệu lực về thời gian theo nguyên tắc chung trên. Cụ thể, khoản 2 Điều 152 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định:

“Không được quy định hiệu lực trở về trước đổi với các trường hợp sau đây:

a) Quy định trách nhiệm pháp lí mới đổi với hành vi mà vào thời điểm thực hiện hành vi đó pháp luật không quy định trách nhiệm pháp lí;

b) Quy định trách nhiệm pháp lí nặng hơn. ”

Theo đó, các BLHS Việt Nam đã tuân thủ hoàn toàn nguyên tắc trên đây khi quy định thời hiệu về thời gian.

Mọi vướng mắc cần giải đáp hoặc để được sử dụng dịch vụ Quý khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi:

CÔNG TY LUẬT TNHH SJKLAW

Địa chỉ: Số 3, ngõ 115 Nguyễn Khang, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội

Website:https://sjklaw.vn/

Email: sjk.law@hotmail.com

Hotline: 1900636292.