Khái niệm quyết định hình phạt

Quyết định hình phạt là khái niệm có thể được nghiên cứu từ hai góc độ khác nhau từ góc độ luật hình sự và từ góc độ luật tố tụng hình sự. Luật hình sự đề cập tất cả các vấn đề liên quan đến nội dung của quyết định hình phạt còn luật tố tụng hình sự đề cập quyết định hình phạt là hoạt động của toà án ttong giai đoạn xét xử. Trong luật hình sự Việt Nam, khái niệm quyết định hình phạt được coi là khái niệm cơ bản và quan trọng sau các khái niệm tội phạm và hình phạt vì đây là những khái niệm thể hiện tập trung nhất chính sách hình sự của Nhà nước.

Từ góc độ luật hình sự có thể định nghĩa quyết định hình phạt như sau:

Quyết định hình phạt là sự lựa chọn loại hình phạt và xác định mức hình phạt (đối với loại hình phạt có các mức khác nhau) trong phạm vi luật định để áp dụng đối với chủ thể chịu trách nhiệm hình sự.

Quyết định hình phạt chỉ đặt ra đối với các trường hợp chủ thể chịu trách nhiệm hình sự không được miễn trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt, tức là đối với các trường hợp cần thiết phải áp dụng hình phạt nhằm trừng trị và giáo dục chủ thể chịu trách nhiệm hình sự.

Đa số các điều luật về tội phạm cụ thể quy định chế tài gồm nhiều loại hình phạt chính khác nhau. Quyết định hình phạt đối với chủ thể chịu trách nhiệm hình sự là sự lựa chọn một trong số các hình phạt chính và xác định mức hình phạt đối với loại hình phạt có các mức khác nhau trong khung hình phạt được quy định. Nếu chế tài được quy định chỉ có một loại hình phạt chính và có các mức khác nhau thì quyết định hình phạt trong trường hợp này là xác định mức hình phạt trong phạm vi khung hình phạt được quy định.

Quyết định hình phạt bổ sung có nội dung tương tự như quyết định hình phạt chính. Đó là việc lựa chọn loại hình phạt bổ sung, có thể là một hoặc nhiều loại nếu luật quy định có thể áp dụng nhiều loại hình phạt bổ sung và xác định mức hình phạt trong khung quy định để áp dụng kèm theo hình phạt chính.

Như vậy, quyết định hình phạt bao gồm quyết định hình phạt chính và quyết định hình phạt bổ sung. Quyết định hình phạt theo nghĩa này được coi là theo nghĩa hẹp và cũng là nghĩa thông thường.

Quyết định hÌỊih phạt còn có thể được hiểu theo các nghĩa rộng khác nhau. Theo đó, quyết định hình phạt còn có thể bao gồm thêm quyết định biện pháp tư pháp với mục đích thay thế hoặc hỗ trợ cho hình phạt (như quyết định trả lại tài sản, buộc công khai xin lỗi hoặc bắt buộc chữa bệnh...). Quyết định hình phạt cũng có thể được hiểu là quyết định biện pháp xử lí đối với chủ thể chịu trách nhiệm hình sự. Theo nghĩa này, quyết định hình phạt Jà hoạt động tiếp theo hoạt động định tội của toà án, bao gồm quyết định miễn hình phạt và quyết định hình phạt theo nghĩa rộng ttên. Theo đó, điều luật quy định về miễn hình phạt cũng được xếp ữong chương “Quyết định hình phạt” (Điều 59 Chương vni BLHS).

Khái niệm quyết định hình phạt có thể được hiểu theo nhiều nghĩa nhưng nội đung cơ bản vẫn là quyết định hình phạt chính.

Quyết định hình phạt liên quan chặt chẽ với việc xác định tội phạm hay còn được gọi là định tội danh. Việc xác định tội phạm đúng tạo tiền đề cho việc quyết định hình phạt đúng. Dựa trên cơ sở định tội đúng có thể xác định được đúng loại và mức hình phạt cụ thể để áp dụng đối với chủ thể chịu trách nhiệm hình sự nhằm đạt được mục đích của hình phạt.

Như vậy, có thể nói quyết định hình phạt có ý nghĩa hai mặt. Một mặt, cùng với định tội, quyết định hình phạt là sự thể hiện cao nhất, tập trung nhất việc áp dụng pháp luật hình sự vào đẩu tranh chống tội phạm. Mặt khác, quyết định hình phạt tạo cơ sở quan ttọng để đạt được mục đích của hình phạt.

CÔNG TY LUẬT TNHH SJKLAW

Địa chỉ: Số 3, ngõ 115 Nguyễn Khang, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội

Website:https://sjklaw.vn/

Email: sjk.law@hotmail.com

Hotline: 1900636292.