CÁC BIỂU HIỆN KHÁC CỦA MẶT KHÁCH QUAN CỦA TỘI PHẠM

1. Về công cụ, phương tiện phạm tội

Phương tiện phạm tội là đối tượng được chủ thể của tội phạm sử đụng khi thực hiện hành vi phạm tội của mình. Công cụ phạm tội là dạng cụ thể của phương tiện phạm tội.

Phương tiện phạm tội (trong đó có công cụ phạm tội) được mô tả trong cấu thành tội phạm cơ bản của một số tội phạm. Ví dụ: Tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản (Điều 242 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017) là tội phạm cấu thành tội phạm cơ bản có dấu hiệu phương tiện phạm tội. Cụ thể, khoản 1 điểm a Điều 242 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 đòi hỏi phương tiện phạm tội phải là chất độc, chất nổ... Trong nhiều cấu thành tội phạm khác, phương tiện phạm tội được phản ánh là dấu hiệu của cấu thành tội phạm tăng nặng. Ví dụ: điểm d khoản 2 Điều 168 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định phương tiện phạm tội là vũ khí; điểm d khoản 2 Điều 178 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định phương tiện phạm tội là chất nguy hiểm về cháy, nổ...

Như vậy, việc xác định phương tiện phạm tội có thể có ý nghĩa trong việc định tội hoặc trong việc định khung hình phạt tăng nặng.

Đối với những tội phạm mà phương tiện phạm tội không được phản ánh trong cấu thành tội phạm cơ bản cũng như ttong cấu thành tội phạm tăng nặng, việc xác định tính chất của phương tỉện phạm tội vẫn cần thiết khi quyết định hình phạt vì tính chất của phương tiện phạm tội là yếu tố ảnh hưởng đến mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội. Do vậy, Điều 52 BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015, SỬA ĐỔI BỔ SUNG NĂM 2017 đã quy định phương tiện có khả năng gây nguy hại cho nhiều người là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.

2. Về phương pháp, thủ đoạn phạm tội

Phương pháp, thủ đoạn phạm tội là cách thức thực hiện hành vi phạm tội, trong đó có cách thức sử dụng công cụ, phương tiện. Ở một số tội phạm, biểu hiện này được phản ánh là dấu hiệu của cấu thành tội phạm cơ bản hoặc của cấu thành tội phạm tăng nặng. Ví dụ: Điều 181 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định thủ đoạn phạm tội là dấu hiệu của cấu thành tội phạm cơ bản của tội cưỡng ép kết hôn. Cụ thể, thủ đoạn phạm tội của tội này là thủ đoạn hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải,... Tương tự như vậy, điểm d khoản 2 Điều 168 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định thủ đoạn nguy hiểm là tình tiết định khung hình phạt tăng nặng của tội cướp tài sản...

Như vậy, việc xác định tính chất của thủ đoạn phạm tội có thể có ý nghĩa trong định tội hoặc trong việc định khung hình phạt.

Đối với những tội phạm mà thủ đoạn phạm tội không được phản ánh trong cấu thành tội phạm cơ bản cũng như trong cấu thành tội phạm tăng nặng, việc xác định tính chất của thủ đoạn phạm tội vẫn cần thiết khi quyết định hình phạt vì tính chất của thủ đoạn phạm tội là yếu tố ảnh hưởng đến mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội. Do vậy, Điều 52 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 đã quy định một số thủ đoạn phạm tội là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.(1)

3. Về thời gian, địa điểm, hoàn cảnh phạm tội

Tính nguy hiểm cho xã hội của một số hành vi có thể phụ thuộc vào thời gian xảy ra (trong năm). Ví dụ: Thời gian thuộc mùa sinh sản có thể ảnh hưởng đến tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi đánh bắt thủy sản hoặc săn bắt thú rừng trái phép. Do vậy, luật hình sự có thể quy định thời gian phạm tội là dẩu hiệu của cấu thành tội phạm cơ bản.

Địa điểm và hoàn cảnh phạm tội có thể được phản ánh ở một số tội phạm là dấu hiệu của cấu thành tội phạm cơ bản, cấu thành tội phạm tăng nặng hoặc giảm nhẹ. Ví dụ: Điều 188 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định địa điểm phạm tội (qua biên giới) là dấu hiệu của cấu thành tội phạm tội buôn lậu; Điều 124 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định hoàn cảnh phạm tội (hoàn cảnh khách quan đặc biệt) là dấu hiệu của cấu thành tội phạm tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ; điểm c khoản 4 Điều 188 bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định lợi dụng hoàn cảnh (thiên tai, chiến tranh...) để phạm tội là dấu hiệu định khung hình phạt tăng nặng của tội buôn lậu V.V..

Mọi vướng mắc cần giải đáp hoặc để được sử dụng dịch vụ Quý khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi:

CÔNG TY LUẬT TNHH SJKLAW

Địa chỉ: Số 3, ngõ 115 Nguyễn Khang, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội

Website:https://sjklaw.vn/

Email: sjk.law@hotmail.com

Hotline: 1900636292.