Vụ án “chuyến bay giải cứu”: Đề nghị tử hình cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế

Nguyên Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Trung Kiên là bị cáo duy nhất bị đề nghị án Tử hình.

Đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố tại tòa đã đề nghị mức án với 54 bị cáo, trong đó có 1 án tử hình và 1 án tù treo.

Sáng 17/7 tại TAND TP Hà Nội, dại diện Viện Kiểm sát đã trình bày bản luận tội và đề nghị mức án đối với 54 bị cáo trong vụ án "chuyến bay giải cứu".

Chi tiết mức án Viện kiểm sát đề nghị cho 54 bị cáo trong vụ án "chuyến bay giải cứu":

1. Phạm Trung Kiên, nguyên Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế, nhận hối lộ hơn 42 tỷ đồng, bị đề nghị mức án Tử hình.

2. Vũ Anh Tuấn, nguyên Phó Trưởng phòng Tham mưu, Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an, nhận hối lộ hơn 27 tỷ đồng, bị đề nghị mức án từ 19-20 năm tù.

3. Nguyễn Thị Hương Lan, nguyên Cục trưởng Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao, nhận hối lộ hơn 25 tỷ đồng, từ 18-19 năm tù.

4. Tô Anh Dũng, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nhận hối lộ 21,5 tỷ đồng, từ 12-13 năm tù.

5. Đỗ Hoàng Tùng, nguyên Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao, nhận hối lộ hơn 12 tỷ đồng, từ 9-10 năm tù.

6. Vũ Sỹ Cường, nguyên cán bộ Phòng Tham mưu Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an, nhận hối lộ hơn 9 tỷ đồng, từ 8-9 năm tù.

7. Trần Văn Dự, nguyên Phó Cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an nhận hối lộ 7,6 tỷ đồng, từ 9-10 năm tù.

8. Trần Văn Tân, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhận hối lộ 5 tỷ đồng, từ 8-9 năm tù.

9. Nguyễn Quang Linh, nguyên Trợ lý Phó Thủ tướng Chính phủ nhận hối lộ hơn 4 tỷ đồng, từ 7-8 năm tù.

10. Nguyễn Tiến Thân, nguyên Chuyên viên Vụ Quan hệ Quốc tế Văn phòng Chính phủ nhận hối lộ hơn 3,6 tỷ đồng, từ 6-7 năm tù.

11. Nguyễn Thanh Hải, nguyên Vụ trưởng Vụ Quan hệ Quốc tế Văn phòng Chính phủ nhận hối lộ hơn 3,6 tỷ đồng, từ 7-8 năm tù.

12. Nguyễn Mai Anh, nguyên Chuyên viên, Vụ Quan hệ Quốc tế Văn phòng Chính phủ nhận hối lộ 3 tỷ đồng, từ 6-7 năm tù.

13. Nguyễn Hồng Hà, nguyên Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Osaka, Nhật Bản nhận hối lộ hơn 2 tỷ đồng, từ 5-6 năm tù.

14. Chử Xuân Dũng, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhận hối lộ hơn 2 tỷ đồng, từ 4-5 năm tù.

15. Vũ Hồng Quang, nguyên Phó Trưởng phòng Vận tải Hàng không Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải nhận hối lộ gần 2 tỷ đồng, từ 5-6 năm tù.

16. Vũ Hồng Nam, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản nhận hối lộ hơn 1,8 tỷ đồng, từ 4-5 năm tù.

17. Lê Tuấn Anh, nguyên Chánh Văn phòng Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao nhận hối lộ gần 1,8 tỷ đồng, từ 4-5 năm tù.

18. Ngô Quang Tuấn, nguyên Chuyên viên Vụ Hợp tác Quốc tế Bộ Giao thông Vận tải nhận hối lộ hơn 1,8 tỷ đồng 5-6 năm tù.

19. Hoàng Văn Hưng, cựu điều tra viên Bộ Công an, lừa đảo chiếm đoạt tài sản hơn 18,8 tỷ đồng, bị đề nghị tuyên phạt 19 - 20 năm tù.

20. Trần Minh Tuấn, Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng Thái Hòa, lừa đảo chiếm đoạt tài sản gần 5,7 tỷ đồng và đưa hối lộ gần 800 triệu đồng, tổng mức án từ 15-17 năm tù cho hai tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Đưa hối lộ.

21. Vũ Ngọc Minh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Angola, nhận hối lộ 864 triệu đồng, từ 3-4 năm tù.

22. Lưu Tuấn Dũng, nguyên Phó Trưởng phòng Bảo hộ công dân, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao, nhận hối lộ hơn 500 triệu đồng, từ 2-3 năm tù.

23. Nguyễn Thị Thanh Hằng, Phó Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky, đưa hối lộ hơn 100 tỷ đồng, từ 10-11 năm tù.

24. Lê Hồng Sơn, Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky, đưa hối lộ hơn 100 tỷ đồng, từ 11-12 năm tù.

25. Hoàng Diệu Mơ, Tổng Giám đốc Công ty An Bình, đưa hối lộ hơn 34 tỷ đồng, từ 8-9 năm tù.

26. Nguyễn Tiến Mạnh, Phó Giám đốc Công ty Lữ Hành Việt, đưa hối lộ gần 28 tỷ đồng, từ 7-8 năm tù.

27. Vũ Thùy Dương, Giám đốc Công ty Lữ Hành Việt, đưa hối lộ hơn 24 tỷ đồng, từ 2-3 năm tù.

28. Bị cáo Hoàng Anh Kiếm đưa hối lộ hơn  22,8 tỷ đồng, từ 6-7 năm tù.

29. Bị cáo Nguyễn Thị Tường Vy, Giám đốc Công ty ATA Việt Nam, đưa hối lộ gần 12 tỷ đồng, từ 5-6 năm tù.

30. Bị cáo Võ Thị Hồng, Giám đốc Công ty Minh Ngọc, đưa hối lộ gần 11 tỷ đồng, từ 5-6 năm tù.

31. Bị cáo Lê Văn Nghĩa, Giám đốc Công ty Nhật Minh, đưa hối lộ hơn 9,5 tỷ đồng, từ 4-5 năm tù.

32. Bị cáo Trần Thị Mai Xa, Giám đốc Công ty MasterLife, đưa hối lộ hơn 8 tỷ đồng, từ 4-5 năm tù.

33. Bị cáo Lê Thị Ngọc Anh, Cán bộ Ban Đối ngoại Trung ương Đảng, đưa hối lộ hơn 7,6 tỷ đồng, từ 4-5 năm tù.

34. Bị cáo Nguyễn Thị Hiền đưa hối lộ 4,1 tỷ đồng. từ 3-4 năm tù.

35. Bị cáo Đào Minh Dương, Giám đốc Công ty cổ phần Vijasun, đưa hối lộ hơn 3,5 tỷ đồng, từ 3-4 năm tù.

36. Bị cáo Nguyễn Thị Dung Hạnh, Giám đốc Công ty TNHH G 19 Việt Nam, đưa hối lộ hơn 3 tỷ đồng, từ 3-4 năm tù.

37. Bị cáo Phan Thị Mai, Giám đốc Công ty cổ phần Quốc tế Sao Hà Nội, đưa hối lộ hơn 2,3 tỷ đồng, từ 2-3 năm tù.

38. Bị cáo Vũ Minh Thắng, Giám đốc Công ty Đầu tư và Thương mại Thuận An, đưa hối lộ hơn 2 tỷ đồng, từ 2-3 năm tù.

39. Bị cáo Nguyễn Thế Dũng, Giám đốc Công ty Sang Trọng, đưa hối lộ hơn 1,6 tỷ đồng, từ 2-3 năm tù.

40. Bị cáo Trần Hồng Hà, Giám đốc Công ty Quốc tế Sao Việt, đưa hối lộ hơn 1,6 tỷ đồng, từ 18-24 tháng tù.

41. Bị cáo Phạm Bích Hằng, Phó Giám đốc Công ty Du lịch Quốc tế, đưa hối lộ gần 1,2 tỷ đồng, từ 2-3 năm tù.

42. Bị cáo Trần Việt Thái, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Malaysia, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, từ 5-6 năm tù.

43. Bị cáo Nguyễn Lê Ngọc Anh, nguyên Bí thư thứ Hai, Đại sứ Việt Nam tại Malaysia, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, từ 4-5 năm tù.

44. Bị cáo Nguyễn Hoàng Linh, nguyên Bí thư thứ Hai, Đại sứ Việt Nam tại Malaysia, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, từ 4-5 năm tù.

45. Bị cáo Đặng Minh Phương, nguyên cán bộ Đại sứ Việt Nam tại Malaysia, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, từ 2-3 năm tù.

46. Bị cáo Nguyễn Anh Tuấn, nguyên Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội, môi giới hối lộ hơn 61,6 tỷ đồng, từ 6-7 năm tù.

47. Bị cáo Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Công ty Cổ phần xúc tiến Thương mại và Du lịch Việt Nam, môi giới hối lộ hơn 7,4 tỷ đồng, từ 2-3 năm tù.

48. Bị cáo Bùi Huy Hoàng, nguyên Chuyên viên phòng kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, môi giới hối lộ hơn 3,3 tỷ đồng, từ 3-4 năm tù.

49. Bị cáo Phạm Thị Kim Ngân, cán bộ Phòng trị sự Tạp chí Thanh tra Chính phủ, môi giới hối lộ gần 2 tỷ đồng, từ 2-3 năm tù.

50. Bị cáo Lý Tiến Hùng, nguyên Bí thư thứ Nhất Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga, nhận hối lộ hơn 400 triệu đồng, từ 2-3 năm tù.

51. Bị cáo Trần Tiến, Giám đốc Công ty Phi, đưa hối lộ hơn 600 triệu đồng, từ 18-24 tháng tù.

52. Phạm Bá Sơn, nhân viên Công ty cổ phần Xây dựng Thái Hòa đưa hối lộ 520 triệu đồng, từ 18-20 tháng tù.

53. Bị cáo Tào Đức Hiệp, Giám đốc Công ty Công đoàn Đường sắt, đưa hối lộ hơn 485 triệu đồng, từ 18-20 tháng tù.

54. Bị cáo Đào Thị Chung Thúy, đưa hối lộ hơn 437 triệu đồng, từ 12-18 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo.

Bản luận tội nhấn mạnh, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp. Hành vi phạm tội của nhóm các bị cáo nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ đã lợi dụng hoàn cảnh dịch COVID-19 bùng phát để phạm tội. Hành vi phạm tội xảy ra ở nhiều Bộ, ngành, địa phương khác nhau, tội danh mà các bị cáo bị xử lý chủ yếu thuộc nhóm tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, hành vi mang tính đặc biệt nguy hiểm cho xã hội. Mặt khác, các bị cáo nhận hối lộ là những người có chức vụ quyền hạn cao trong các cơ quan nhà nước; sau khi thực hiện hành vi phạm tội có dấu hiệu của việc thông đồng khai báo để che giấu hành vi phạm tội, thậm chí còn có việc tác động, nhờ giúp đỡ để một số cá nhân là các bị cáo nhóm doanh nghiệp không bị xử lý hình sự. Đến nay, một số bị cáo chưa thành khẩn khai báo, không thừa nhận hành vi phạm tội.

Đối với các bị cáo nhận hối lộ, bản luận tội nêu rõ: Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, các cơ quan nhà nước đã tổ chức hơn 1.000 chuyến bay đưa hơn 200.000 công dân từ 62 vùng lãnh thổ về nước là thể hiện chính sách, chủ trương nhân đạo của Nhà nước ta. Mục đích và ý nghĩa của các chuyến bay là rất tốt đẹp. Thế nhưng, chủ trương tốt đẹp đã bị một số cán bộ biến chất làm cho hoen ố, mất uy tín với nhân dân dân và bạn bè quốc tế. Một số bị cáo trong nhóm nhận hối lộ đã bất chấp tất cả, biến nhu cầu về sự an toàn của người dân thành cơ hội kiếm tiền cho bản thân, Cụ thể, những bị cáo này đã nhũng nhiễu, gây khó khăn, tạo ra cơ chế xin cho buộc đại diện các doanh nghiệp phải đưa chi phí bôi trơn, đưa hối lộ để được cấp phép các chuyến bay. Do đó, cần phải có hình phạt nghiêm khắc, tương xứng với tính chất mức độ hành vi phạm tội đối với các bị cáo nhận hối lộ. Tuy nhiên, theo Viện Kiểm sát cũng cần xem xét để giảm nhẹ một phần hình phạt cho các bị cáo: Thời điểm xảy ra dịch đang diễn ra việc thực hiện các chuyến bay đưa công dân về nước cũng nhanh và phức tạp, không có quy định rõ ràng về trình tự, thủ tục nên đây cũng là nguyên nhân, sơ hở để các bị cáo phạm tội; một số bị cáo không chủ động yêu cầu đưa tiền nhưng do không tránh được cám dỗ nên đã phạm tội.

Đối với các bị cáo bị truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", theo Viện Kiểm sát, thời điểm năm 2020, 2021, diễn biến tình hình dịch  COVID-19 ở Malaysia và trên toàn thế giới hết sức phức tạp. Tháng 3/2020, Chính phủ Malaysia công bố đóng cửa biên giới dẫn đến nhiều du học sinh, công dân Việt Nam, người lao động bị mắc kẹt; hơn 2.000 người mãn hạn tù là công dân Việt Nam đang ở các trại chờ gây nên áp lực rất lớn đối với chính quyền nước sở tại. Chính quyền Malaysia gửi nhiều văn bản yêu cầu Đại sứ quán đề nghị Chính phủ Việt Nam đưa người mãn hạn tù về nước bằng bất cứ hình thức nào.

Trước tình hình đó, mặc dù không có kinh phí, Đại sứ quán đã chủ động báo cáo Bộ Ngoại giao xin phép Chính phủ cho Đại sứ quán tổ chức bảo hộ công dân, đưa người mãn hạn tù từ nhiều nơi trên khắp đất nước Malaysia về nước trên các chuyến bay giải cứu bằng kinh phí tự nguyện của những người này. Mặc dù hành vi Trần Việt Thái, Nguyễn Lê Ngọc Anh, Nguyễn Hoàng Linh, Đặng Minh Phương đã bị truy tố, xét xử về tội "Lợi dụng chức vụ chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" nhưng cũng cần đánh giá, xem xét nguyên nhân, hoàn cảnh phạm tội của các bị cáo để giảm nhẹ một phần.